C VİTAMİNİNİN ÖNEMİ

Bafra’da Sağlıklı Beslenme ve Diyet Merkezi bulunan Diyetisyen Ahmet Selman Duman anlatıyor. C vitamini diğer bir adıyla askorbik asit kemik, diş ve damar sağlığını koruyan, çeşitli hastalıklara direnç gösteren ve bazı besin öğelerinin vücutta kullanılmasına yardımcı olan(demir, folik asit) bir vitamindir. C vitamin eksikliğinde ortaya çıkan skorbüt, bilinen en eski hastalıklardan biridir. Aynı zamanda pateşi, döküntü, diş dökülmesi, anemi ve yara iyileşmesindeki bozukluk ana bulgularıdır. 1928 yılında Macar kimyacı Szent Gyorgyl C vitaminini bulmuştur ve sebze-meyvelerde bol miktarda bulunduğunu kanıtlamıştır.
C Vitamini Eskikliğinde Ne Olur?
Bitkilerde ve bazı hayvanlarda sentezlenen C vitamini insan vücudu tarafından üretilemiyor. Bu nedenle dışarıdan alınması zorunlu vitaminlerden biridir. C vitamininin fazlası idrarla dışarı atılır. Isıya, ışığa ve oksijene dayanıksız bir vitamin olduğu için, konserve, pişirme ve kaynatma ile değeri düşer. Vücuttaki yetersizliğinde kılcaldamarların dayanıklılığı azalır ve deri altı kanamaları görünebilir. Doku yapımında aksamalar meydana gelir. Kemik kırılmaları kolaylaşır. Aynı zamanda bir antioksidan olan C vitamini yaşlanmanın ve kanserin en önemli nedenlerinden olan vücuttaki serbest radikaller ile savaşır. En sık görülen skorbüt hastalığı zayıflık ve solgunluk ile kendini gösterir. Devamında şiddetli ağrı, diş etlerinde ve deri altında kanama ile belirtileri devam eder. Kan pıhtılaşma süresi uzar.
Hangi Durumlarda C vitamini gereksinimi artar?
Günlük C vitamini ihtiyacı ortalama 60 mg’dır. Ancak bazı durumlarda ihtiyaç artar. Yenidoğan döneminde, süt çocukluğu döneminde, ergenlik döneminde, gebelik döneminde, yaşlılık döneminde, birkaç gündür yaşanan stres durumlarında ve özellikle sigara ve alkol tüketenlerde günlük ihtiyaç artar.
C vitamin kaynakları ve Günlük ihtiyacı Karşılama değerleri
Bulunduğumuz mevsimdeki en iyi C vitamin kaynaklarını kivi, kuşburnu, portakal, mandalina, limon, greyfurt, maydanoz, ıspanak, lahana, karnabahar, brokoli, biber ve turp olarak sıralayabiliriz. Günde 1-2 adet kivi tüketimi günlük C vitamini ihtiyacını karşılayacak düzeydedir. 1 tabak dolusu soğan, biber ve domatesle hazırlanmış sebze yemeği de yine günlük C vitamini ihtiyacını karşılayacakır. Kahvaltıda veya diğer öğünlerde üzerine limon eklenmiş tere, roka, maydanoz ve dereotu gibi yeşillik tabakları oluşturmak yine C vitamini ihtiyacını karşılayacaktır.
C vitamini Demir ve Folik asit emiliminde görev alıyor..
Ülkemizde eksikliği özellikle kadınlarda görülen demir ve folik asit emiliminde C vitamininin payı vardır. İçeriğinde bolca demir bulunan kırmızı et ve kurubaklagili mutlaka C vitamini desteği ile beraber tüketmek gerekir. Örneğin, etli kuru fasulye yemeğinin yanında bol limonlu yeşil salata tüketimi çok önemlidir. Aynı zamanda C vitamini, vücutta folik asitin aktifleşmesinde ve vücuda kazandırılmasında görev alıyor.

Beslenmeniz sağlığınız, sağlığınız beslenmeniz olsun.
Diyetisyen Ahmet Selman DUMAN
İletişim: aselmanduman@gmail.com
İnstgram: dytaselmanduman