Milyonlarca vatandaşın hayatı değişecek

2018 yeni torba yasa, milyonlarca vatandaşı ilgilendiren düzenlemeler içeriyor. En çok merak edilen konu ise yeni torba yasada genel af çıkacak mı sorusu. Başta ekonomi bakanlıkları olmak üzere tüm kurumlardan, yapılmasını istedikleri düzenlemeler istendi. Son anda yapılacak eklemelerle torba tasarının büyüklüğünün 100 maddeyi geçebileceği belirtiliyor. Yeni torba tasarıya son şeklinin verilmesinin, gelecek haftayı bulmasının da sürpriz olmayacağı ifade ediliyor. Peki 2018’in yeni torba yasasında neler olacak?

YENİ TORBA YASA İLE ASGARİ ÜCRETE DESTEK

Yeni tasarının ana maddesini, 2018 yılı için verilen istihdam teşvikleri oluşturuyor. Bu kapsamda asgari ücret için işverenlere aylık olarak verilecek olan 100 TL’lik destek, pakette yer alacak düzenlemelerden biri. Bunun dışında 18-25 yaş aralığındaki gençlerin, çalışmaya başladığında da yeşil pasaportlarını kullanmaya devam etmeleri, genç istihdamı söz konusu olduğunda aynı gün işe giriş bildirimi yapılabilmesi kolaylığının sağlanması da torba tasarıda yer alacak düzenlemeler arasında bulunuyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Aralık ayı sonunda yeni istihdam teşviklerini açıklamıştı. Prim ve vergi teşviklerinin 2018 yılında da sürmesi, esnaflara her ek istihdam için maaş, prim ve vergi desteği verilmesi gibi düzenlemeler yeni teşviklerden bazılarını oluşturmuştu. Açıklanan istihdam teşviklerinin, 2018 yılı başı itibariyle başlatılmasına dönük düzenlemelerin de tasarıda bulunması öngörülüyor.

YENİ TORBA YASADA ‘GENEL AF’ MADDESİ VAR MI?

Çıkacak yeni torba yasasında hüküm giymiş mahkumlar için Af söz konusu olmayacak. Resmi bir açıklama yapılmaması ile birlikte 2018 yılı itibariyle borç ve hüküm Afları çıkması beklenmiyor.

 HACİZLİ MAL DÜZENLEMESİ

Tasarıyla, amme borçlusunun hacizli malı üzerinde tasarrufuna imkan verilmek suretiyle kamu alacaklarının tahsilatında etkinliğin artırılması amaçlanıyor. Haczedilen malların ilgili kanuna göre tespit edilen değeri esas alınarak tahsilat yapılması ve buna bağlı olarak haczin kaldırılabilmesine imkan veriliyor. Buna göre, Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince haczedilen mal üzerindeki hacizler şu şartların sağlanması halinde kaldırılacak: “Hacizli malın ilgili kanunda sayılan mallardan olması. Hacizli mala biçilen değer ile yüzde 10 fazlasının, ilk sırada haciz tatbik eden tahsil dairesine ödenmesi. Hacizli mala ilişkin takip masraflarının ayrıca ödenmesi. Hacze karşı dava açılmaması veya açılmış davalardan vazgeçilmesi.” Haczin kaldırılması halinde aynı mala, haczin kaldırıldığı tarihten itibaren üç ay müddetle haciz tatbik edilemeyecek. Bu düzenlemeden yararlanmak üzere başvuruda bulunarak hacze karşı açtığı davalardan vazgeçen borçlunun, haczi kaldırılan mal ile ilgili açtığı davalar mahkemelerce incelenmeyecek.

ASGARİ ÜCRETLİLERE AGİ İNDİRİMİ

Net asgari ücretlilere, bu yılın ocak ayında maaşının net asgari ücretin altında kalması halinde, bu durumu telafi edecek şekilde asgari geçim indirimi sağlanacak. Hizmet erbabına hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra, karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar ile iş kaybı, iş sonu ve iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödeme ve yardımlar ücret kapsamında sayılacak

VERGİ MAHREMİYETİNİN İHLALİ

Kamu kurum ve kuruluşları tarafından mükelleflerden talep edilebilen, kurum ve kuruluşların görevleriyle doğrudan ilgili ve görevlerinin ifası için zorunluluk ve süreklilik arz eden bilgilerin, bu kurum ve kuruluşlara verilmesi vergi mahremiyetinin ihlali sayılmayacak. Tasarıyla, adi ortaklıklar gibi tüzel kişiliği olmayan veya vakıflar, dernekler ve üniversiteler gibi tüzel kişiliği olan teşekküllerin sona ermesi durumunda, bunlar hakkında sona erme tarihinden önceki dönemlere ilişkin olarak yapılacak tarhiyatlar ve kesilecek cezaların muhatabı netleştiriliyor. Gıda veya ilaç gibi bozulma, çürüme veya son kullanma tarihinin geçmesi gibi nedenlerle imha edilmesi gereken emtianın emsal bedeli, takdir komisyonu kararı olmaksızın mükelleflerce değerlendirilebilecek. Mükellefler, bu mahiyetteki imha işlemleri için Maliye Bakanlığına başvuracak. Tasarıyla, yatırım teşvik belgesi kapsamında yatırım yapacak tam mükellef sermaye şirketlerine, işe başladıkları hesap dönemi ve bu dönemi takip eden hesap döneminde sermaye olarak yurt dışından getirilen yabancı paralar için yeni bir değerleme müessesesi getiriliyor. Böylece bu amaçla getirilen yabancı paraların, işe başlanılan hesap dönemini takip eden hesap dönemi sonuna kadar kullanılmayan kısmı ile yatırım teşvik belgesinde öngörülen yatırımları gerçekleştirmek üzere kullanılan kısmı için, yabancı para değerlemesi nedeniyle ortaya çıkacak vergisel sonuçların önlenmesi amaçlanıyor.

FATURA VE FİŞ DÜZENLEMEYENE AĞIR CEZA

Elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekenler de dahil olmak üzere; verilmesi ve alınması gereken fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu ile serbest meslek makbuzlarının verilmemesi, alınmaması, düzenlenen bu belgelerde gerçek meblağdan farklı meblağlara yer verilmesi, bu belgelerin elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekirken kağıt olarak düzenlenmesi ya da hiç düzenlenmemiş sayılması halinde; bu belgeleri düzenlemek ve almak zorunda olanların her birine, her bir belge için 240 liradan aşağı olmamak üzere, bu belgelere yazılması gereken meblağın veya meblağ farkının yüzde 10’u nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilecek. Bir takvim yılı içinde, her bir belgede tespit edilen usulsüzlükler için kesilecek cezanın toplamı 120 bin lirayı geçemeyecek. Elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekenler de dahil olmak üzere; perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihazla verilen fiş, giriş ve yolcu taşıma bileti, sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi, yolcu listesi, günlük müşteri listesi ile Maliye Bakanlığınca düzenlenme zorunluluğu getirilen belgelerin; düzenlenmediğinin, kullanılmadığının, bulundurulmadığının, düzenlenen belgelerin aslı ile örneğinde farklı meblağlara yer verildiğinin, gerçeğe aykırı olarak düzenlendiğinin veya elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekirken kağıt olarak düzenlendiğinin tespiti ya da bu belgelerin hiç düzenlenmemiş sayılması halinde, her bir belge için 240 lira özel usulsüzlük cezası kesilecek. Ancak her bir belge için kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı her bir tespit için 12 bin lirayı, bir takvim yılı içinde ise 120 bin lirayı geçemeyecek. Vergi Usul Kanunu kapsamında kesilen usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarında, ilgili kanunda yer alan şartlara uyulması durumunda, kesilen cezanın üçte biri yerine yarısı oranında indirim uygulanacak. Tasarıyla, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları, tarhiyat öncesi uzlaşma kapsamından çıkarılıyor.

AR-GE’YE BÜYÜK DESTEK

Tasarıya göre; üretim, yatırım, Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinin teşvik edilmesi amacıyla; sanayi sicil belgesini haiz mükelleflerin münhasıran imalat, ilgili kanunlar kapsamında faaliyette bulunan mükelleflerin ise münhasıran Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde kullanmak üzere iktisap ettikleri yeni nitelikteki makine ve teçhizat ile yatırım teşvik belgesini haiz mükelleflerin belge kapsamında iktisap ettikleri makine ve teçhizat, Maliye Bakanlığınca ilan edilen faydalı ömür süresinin yarısı dikkate alınmak suretiyle bulunacak amortisman oranlarına göre daha kısa sürelerde ödenebilecek. Bu düzenlemeden, düzenlemenin yürürlük tarihinden 2019 yılı sonuna kadar iktisap edilecek makine ve teçhizat için yararlanılabilecek. Bu imkandan, sanayi sicil belgesine haiz mükellefler de faydalanabilecek.

ENGELLİ VE YAŞLILARLA İLGİLİ YENİ DÜZENLEME

Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu gelirlerinden engellilere ve yaşlılara yönelik hizmetlere tahsis edilebilecek yüzde 5’lik kısmın kullanım alanı ve usulleri yeniden belirlenecek. Böylece, engellilerin ve yaşlıların topluma uyumunu kolaylaştıracak ve erişilebilirliklerini sağlayacak her türlü proje ve faaliyet ile yapım, kiralama işleri bu kaynak ile gerçekleştirilebilecek. Terör eyleminin ortaya çıkarılması, etkilerinin azaltılması veya bertaraf edilmesinin sağlanmasında yardımcı ve faydalı olanlardan hayatını kaybeden sivillerin yakınlarına ikinci istihdam hakkı verilecek. Tasarıyla, Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanunda düzenleme yapılıyor. Buna göre, kuruluşların özelleştirme kapsamına alınmasında, ekonomide verimlilik artışı ve kamu giderlerinde azalma sağlanmasına ilave olarak, kamuya gelir elde edilmesi amacıyla da Hazineye ait taşınmazların değerlendirilmesi suretiyle özelleştirilebilmesi sağlanacak.

KADIN, GENÇ VE ENGELLİLER İÇİN İSTİHDAM DESTEĞİ

Tasarıyla, İşsizlik Sigortası Kanununda düzenlemeye gidiliyor. Buna göre; 2020 sonuna kadar (1 Ocak 2018- 31 Aralık 2020 döneminde) işe alınan sigortalılar nedeniyle ilave istihdam sağlayan özel sektör işverenleri için 12 ay süreyle, gelir vergisi stopajı, damga vergisi ve sosyal güvenlik primi desteği teşviki getirilecek. İmalat ve bilişim sektöründe faaliyet gösteren iş yerlerinde ilave işe alınacaklar için daha yüksek tutarda sosyal güvenlik primi desteği sağlanacak. Kadın, genç ve engelli istihdamında teşvik süresi 12 ay yerine 18 ay olarak belirlenecek. İmalat sektöründe çalışan küçük işletmelere ve esnafa 2018 yılında uygulanmak üzere, 18 yaşından büyük ve 25 yaşından küçük en fazla iki kişi ilave istihdam sağlamaları halinde gelir vergisi stopajı, damga vergisi, sosyal güvenlik primi ve asgari ücret üzerinden iki ayda bir ücret desteği verilecek. Kadınların iş hayatına katılmalarını teşvik amacıyla kadın hizmet erbabına işverenlerce kreş ve gündüz bakımevi hizmeti verilmek suretiyle doğrudan veya asgari ücretin aylık brüt tutarının yüzde 15’ini geçmemek üzere sağlanan menfaatlere gelir vergisi istisnası getirilecek. İşverenlere 2016 ve 2017 yıllarında uygulanan, 100 lira tutarındaki asgari ücret desteği uygulamasına 2018 yılında da devam edilecek. Gençlerin istihdam edilebilirliklerini artırmak amacıyla 18-25 yaş arasındaki sigortalılara ait sigortalı işe giriş bildirgesinin, çalışılmaya başlanılan tarih itibarıyla verilmesine imkan sağlanacak. Tasarıya göre, işe alınanların ücretlerinin, ilgili yılda uygulanan asgari ücretin aylık brüt tutarının prim ödeme gün sayısına isabet eden tutarı üzerinden hesaplanan gelir vergisinin asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra kalan kısmı, verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin edilecek. Ücret ödemelerine ilişkin düzenlenen kağıtlara ait damga vergisinin aylık brüt asgari ücretin prim ödeme gün sayısına isabet eden kısmı beyan edilmeyecek ve ödenmeyecek. Sağlanan vergi teşvikleri 2020 yılı aralık ayı aşılmamak üzere, teşvik kapsamına giren çalışanlar için 12 ay süreyle uygulanacak, ancak bu süre işe giriş tarihi itibarıyla teşvik kapsamına giren 18 yaşından büyük kadın, 18 yaşından büyük 25 yaşından küçük erkek çalışanlar ile engelli olarak kayıtlı sigortalılar için 18 ay olarak dikkate alınacak.

VATANDAŞA ‘KONUT DESTEĞİ’ MÜJDESİ

Tasarıyla vatandaşlara konut desteği arttırılıyor. Buna göre, kendisine ait bir konutu olmayanlar, ilk ve tek konut satın almaları halinde desteklenecek. Konut hesabı sisteminin daha etkin hale getirilmesi için, konut alımındaki yüzde 20 olan devlet katkısı yüzde 25’e çıkarılacak. Devlet katkısı ödemesi, azami 20 bin lirayı geçemeyecek. Bu tutarı 3 katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkili olacak. Devlet katkısı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanacak ve hak sahibine hesabın bulunduğu banka aracılığıyla ödenecek. Bakanlık, devlet katkısının haksız yapıldığının tespit edilmesi durumunda, faiziyle bir ay içinde ödenmesi gerektiğini bankaya bildirecek. Vergi dairesi ödeme yapılmaması durumunda bu ödemeyi bankadan tahsil edecek.

ÖLÜM AYLIĞI HAKKI

Ölüm aylığı alan hak sahibi çocuklardan, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaş, yükseköğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmayan ve öğrencilik nitelikleri devam edenlerin, hizmet akdine tabi çalışmaları durumunda ölüm aylığı hakkından yararlanabilecek. Ay içerisinde 30 günden az çalıştırılan sigortalıların bildiriminde arşiv yükünün azaltılması, bürokrasi ve kırtasiyeciliğin kaldırılması amacıyla işverenin beyanı kabul edilecek ve ilgili kurumca bu belgeler gerekli görülmedikçe istenilmeyecek. Konut kapıcılığı iş yerlerinde çalıştırılan sigortalılarla ilgili işverenlere getirilen bildirge ve belge verme yükümlülükleri azaltılacak.

SÖZLEŞMELİ PERSONEL DÜZENLEMESİ

Büyük ölçekli bilgi işlem birimlerinde çalıştırılabilecek sözleşmeli personel sayısını kurumlar itibarıyla 100’e kadar yükseltmeye ve bu şekilde ilave vize edilecek sözleşmeli personel pozisyonlarında çalıştırılacaklara ödenecek ücreti, tavan ücretin beş katına kadar belirlemeye Maliye Bakanı yetkili olacak.

ÇEYİZ DESTEĞİ YÜZDE 50 ARTIYOR

Çeyiz hesabında devlet katkısı oranı yüzde 20’den yüzde 25’e, azami katkı da 5 bin liradan 7 bin 500 liraya çıkartılacak. 2017-2018 eğitim ve öğretim yılında ek ders ücreti karşılığında görev yapmış öğretmenlerden, bu görevlerinden dolayı başvuru tarihinin son günü itibarıyla en az 540 gün sigorta primi ödenmiş olması, öğretmenliğe atanabilmek için aranan özel şartları taşımaları, KPSS’den belirlenen taban puan ve üzerinde puan almış olmaları kaydıyla yapılacak sözlü sınav sonuçlarına göre sözleşmeli personel olarak istihdam edilebilmelerine imkan sağlanacak.