Ülkemizde çalışan ve çalışmayan tüm annelere belirli sosyal yardımlar mevcut. İzin ve maddi imkanlar da annelerin bazı avantajlı hakları bulunuyor. Bunun yanında devlet annelere 15 farklı yardımda bulunuyor. Ödeme şartları neler? Süt ve kreş ödemeleri nasıl yapılıyor? Bu soruların tüm cevaplarını ayrıntılarıyla Sabah gazetesi yazarı Faruk Erdem kaleme aldı. İyi okumalar.
Tüm annelere devletten 15 yardım! Anneler için yasalarımızda koruyucu, destekleyici pek çok düzenlemeler yer alıyor. Anneler, 15 ayrı destekten yararlanabiliyor. İşte bu destekler:
● 15 Mayıs 2015’ten sonra doğum yapan her anneye ilk çocuk için 300 lira, ikinci için 400 lira ve üçüncü için ise 600 lira ödeniyor. Para annenin çalışıp çalışmadığına bakılmadan veriliyor.
● Kadınlar doğumdan önce 8 hafta ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere 16 haftalık izin hakkına sahip. Ayrıca günde 1.5 saatlik süt izinleri de var. Çocuk sayısına göre 6 aya kadar ücretsiz izin kullanma hakkı da bulunuyor. Ayrıca hamilelik döneminde işveren kadının rahatı için gerekli tedbirleri almak zorunda.
● Analık izninin kullanıldığı 16 haftada kadınlara çalışmadığı her gün için, geçici iş göremezlik ödeneği veriliyor. Asgari ücret alan bir annenin 112 günlük parası 6 bin 367 lirayı buluyor.
● Doğum yapanlara ve evlat edinenlere, 1’inci doğumda 60 gün, 2’nci doğumda 120 gün, sonraki doğumlarda 180 gün süreyle yarım gün çalışma hakkı veriliyor.
● Anneler tüm izinlerini kullandıktan sonra isterse çocuk mecburi ilköğretim çağına gelene kadar kısmi çalışma yapabiliyor.
● Doğum yapan anneye her yıl artan miktarda süt parası ödeniyor. Bu yıl için rakam 180 lira.
● Kadın çalışan, her çocuk için 2 yıl (720 gün) olmak üzere 3 çocuk için borçlanarak 2.160 gün, yani 6 yıl kazanıp erken emekli olabiliyor. Staj başlangıcı doğumdan önce ise borçlanmada geçerli sayılıyor.
● Kadın sigortalılardan başka birinin bakımına muhtaç derecede malul çocuğu bulunanların, 01.10.2008 tarihinden sonra ödedikleri prim gün sayılarına dörtte biri kadar gün ekleniyor. Yaş şartı da geriye çekilip erken emeklilik imkanı veriliyor.
● 100 ila 150 kadın çalışanı olan işyerlerinde, emzirme odası açılması gerekiyor.
● İşverenlerin kadın çalışanlara yaptığı kreş yardımında asgari ücretin yüzde 50’sine (bu yıl için bin 279 lira) kadar olan kısım gelir vergisinden istisna tutuluyor.
● Sanayi sektöründe İşbaşı Eğitim Programı kapsamında çalışan 2-5 yaş arası çocuğu olan kadınlara program süresi boyunca aylık 400 lira çocuk bakım desteği veriliyor. Ayrıca eğitim süresince günlük 77,70 lira cep harçlığı var.
● KOSGEB, Girişimciliği Geliştirme Destek Programı kapsamında geleneksel girişimcilere 60 bin, ileri girişimcilere 360 bin liraya kadar destek veriyor. Bu desteklerde kadın girişimcilere ek avantaj sağlanıyor.
● Yeni eleman alınırken kadın seçilirse teşviklerin süresi artıyor. Kadınların ilave istihdam prim teşvikinden yararlanma süresi 12 aydan 18 aya çıkıyor.
● Bir işyeri açmaksızın perakende ticaret ile iştigal edenler, gezici olarak bir mesleği icra edenler, evlerde işçi almamak şartıyla üretim yapıp satanlar vergiden muaf esnaf sayılıyor. Belgesi olanlar SGK’ya müracaat ederek bu yıl için 26 gün prim ödeyip 30 gün üzerinden sigortalı oluyor. 2019 yılı için ayda 709,52 lira ödenerek sigortalı olunabiliyor ve böylece hem sağlıktan yararlanma hem de emeklilik yolu açılıyor.
● İnternet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden, evlerde imal ettikleri ürünleri işyeri açmaksızın satanlar, yıl içinde gerçekleştirilen satış tutarının yıllık asgari ücretin brüt tutarını aşmaması koşuluyla vergiden istisna tutuluyor. İnternet üzerinden yıllık 30 bin 700 liraya kadar satış yapanlar muafiyetten yararlanıyor.
EN AZ 9 BİN 214 TL ÖRNEK HESAPLAMA
Asgari ücretli ilk çocuğunu dünyaya getiren anne için: Emzirme ödeneği: 180 TL Doğum yardımı: 300 TL İş göremezlik ödeneği: 6.367,57 TL Yarı zamanlı çalışma desteği: 1.183,26 x 2 = 2.366,52 TL TOPLAM: 9.214,09 TL
