Maaşlar 3 ay devletten! Kısa çalışma ödeneği başvuruları başladı! İşte başvuru şartları… Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın koronavirüs önlemleri kapsamında açıkladığı ekonomi paketinin en önemli maddelerinden biri kısa çalışma ödeneği oldu.
İşletmelerin istihdamı düşürmemesi ve ekonomik zarara uğramaması için ihtiyaç duyacakları destek Kısa Çalışma Ödeneği formülüyle İşsizlik Fonu’ndan karşılanacak. Kısa Çalışma Ödeneği ile ilgili tüm süreçler İŞKUR üzerinden yürütülecek. Ödeneğe göre, yeni asgari ücret desteği ile birlikte çalışanın 1825 TL’sini devlet karşılayacak. İşveren isterse üzerini tamamlayabilecek.
Hükümetin yararlanmayı ve başvuruları kolaylaştırdığı kısa çalışma ödeneği için süreç hızla işliyor. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, kısa çalışma ödeneğine 4 günde 7 bine yakın firmanın başvurduğunu belirterek, “Herkes şu anda form ve evrakını tamamlıyor. Geliştirdiğimiz bir uygulama var, o uygulama sayesinde her gün kaç başvuru geldiğini, kaçına kabul verdiğimizin oranlarını birebir her gece izliyorum” dedi. Kısa çalışma ödeneği, işverenin haftalık çalışma sürelerini en az üçte bir oranında azaltması, faaliyetini tamamen ya da en az dört hafta süreyle durdurması hallerinde devreye alınıyor. Üçte bir oranında azaltması demek, 6 iş günü çalışmanın yapıldığı işyerinde 4 gün çalışma yapılmaması anlamına geliyor.
İŞÇİLERİNİ KORU MAAŞ DEVLETTEN
Coronavirüs’ten etkilenen tekstilden perakendeye, konaklamadan sinema tiyatroya, özel kreşten gündüz bakımevine, ulaşımdan yiyecek-içecek sektörüne kadar geniş bir alanda üretime ara veren veya işletmesini kapatan patronların istihdamı koruma kaydı ile işçilerinin 3 aylık maaşını (brüt maaşın yüzde 60’ı) devlet ödeyecek. Bakan Selçuk, hem işverene hem de çalışana destek için kısa çalışma ödeneği ve telafi çalışmasını devreye aldıklarını belirterek, “Kısa çalışma ödeneği, işin belli periyotlarda durdurulması veya yavaşlatılması durumunda devreye giren bir ödeneğimiz. Biz bunun bütün sektörlere daha fazla fayda sağlaması için belirli koşullarında esneklikler de sağlayacağız” diye konuştu.
600 GÜN ŞARTI ESNEYECEK
Mevcut uygulamada ödenekten, kısa çalışmanın başladığı tarihten önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olanlardan son üç yıl içinde en az 600 gün süreyle işsizlik sigortası primi ödemiş olanlar yararlanabiliyor.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, bu koşuldaki gün şartını azaltarak daha fazla işletmenin kısa çalışma ödeneğinden yararlanmasının önünü açmayı planlıyor.
KAZANCIN YÜZDE 60’I ÖDENECEK
Kısa çalışma ödeneği, ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle iş yerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte biri oranında azaltılması veya en az 4 hafta durdurulması hallerinde uygulanıyor.
Uygulanan sürede sigortalının 12 aylık prime esas kazancı baz alınarak günlük ortalama brüt kazancın yüzde 60’ı ödeniyor.
Kısa çalışma ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 150’sini geçmiyor. Kısa çalışma ödeneği kapsamında işçilerin genel sağlık sigortası primleri de ödeniyor.
Devlet, faaliyetine ara veren iş yerlerinde son bir yıldır asgari ücretle çalışan bir işçiye bin 752 lira, 4 bin lira alana 2 bin 381 lira, 8 bin lira alana da 4 bin 380 liraya kadar kısa çalışma ödeneği verebiliyor.
HER AYIN 5’İNDE HESAPTA
Kısa çalışma ödeneği, çalışmadığı süreler için, işçinin kendisine ve aylık olarak her ayın beşinde ödeniyor. Ödemeler PTT Bank aracılığı ile yapılıyor.
Kısa çalışma ödeneği, iş yerinde uygulanan haftalık çalışma süresini tamamlayacak şekilde çalışılmayan süreler için aylık olarak veriliyor.
Kısa çalışma ödeneğinin süresini altı aya kadar uzatmaya ve işsizlik ödeneğinden mahsup edilip edilmeyeceğini belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkili bulunuyor.
İŞVEREN MAAŞI TAMAMLAYABİLİR
Kısa çalışma ödeneği ile çalışanlara, en son eline geçen aylık prime esas kazancının günlük brüt tutarının yüzde 60’ı ödeniyor ve en yüksek ödenecek tutar aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 150’sini (4.414.5 lira) geçemiyor. Buna göre de çalışana damga vergisi düşüldükten sonra en düşük 1.752,40 lira ile en yüksek 4.380.99 lira arasında kısa çalışma ödeneği ödenecek.
NASIL BAŞVURULACAK?
Corona virüsten olumsuz etkilendiği gerekçesiyle kısa çalışma talep eden işverenler, buna ilişkin kanıtlarla birlikte ‘Kısa Çalışma Talep Formu’ ile ‘Kısa Çalışma Uygulanacak İşçi Listesini’ bağlı olduğu İŞKUR biriminin elektronik posta adresine (www.iskur.gov.tr), elektronik posta göndermek suretiyle başvurabilecek.
Başvuruların işyerine gidilmeden de belge üzerinden hızlı bir şekilde sonuçlandırılabilmesi için virüsten olumsuz etkilenildiğine dayanak teşkil eden belgelerin başvuruya eklenmesi gerekiyor. İŞKUR, gerektiğinde işverenle irtibata geçerek, ilave belgeler talep edilecek. İşverenlere, başvurusunun alındığı yine elektronik ortamda bildirilecek. İşverenin talebi İŞKUR’a bağlı iş müfettişlerinde değerlendirilecek.
Müfettişler incelemeyi işyerine gitmeden başvuru evrakları üzerinden yapacak. Kamu kurumları tarafından faaliyeti durdurulan işyerlerinin ödenekten yararlanması için yapılacak incelemede işyerlerinin kısa çalışma ödeneği kapsamına girip girmediğine bakılacak.
Faaliyetini kendi durduran işyerlerinde ise yapılacak uygunluk tespiti incelemesinde virüs nedeniyle faaliyetin durdurulduğunun belgelenmesi yeterli olacak.
Yapılan inceleme sonucunda işverenin ödenekten yararlanmasına onay verildiğinden, bu durum işverene elektronik postayla bildirilecek.
İşveren de bu durumu işyerinde çalışanlarına bildirecek. İşveren çalışanlarının listesini (kısa çalışma bildirim listesi) güncelleyerek İŞKUR’a elektronik ortamda iletecek.
EN ÇOK MERAK EDİLENLER
Ödenekten yararlanma süresi 3 ayı geçmeyecek. İşçilerin tamamı için kısa çalışma ödeneğinden yararlanılır. Asgari çalışan sayısı aranmıyor.
Daha önce farklı bir gerekçeyle yararlanmış olan işyerleri de yararlanabilir. Sigorta prim ya da vergi borcu olanlar da yararlanabilecek, ancak SGK’ya bildirilen primler esas alınacak.
İşveren başvurabilir, çalışanlar başvuramaz. Kısa çalışma ödeneği, çalışmadığı süreler için işçinin kendisine ve aylık (her ayın 5’inde) olarak ödenecek.
Şartları yerine getirilmişse yabancı işçiler için de ödenek alınabilir. Kısa çalışma ödeneği alan işletmeler başta asgari ücret olmak üzere diğer tüm istihdam teşviklerinde de yararlanabilir.
Çalışanın genel sağlık sigortası primleri İşsizlik Fonu’ndan karşılanacak. Kısa çalışma ödeneği döneminde işveren çalışanın kısa ve uzun vadeli sigorta primlerini yatırmayacak.
GÜNLÜK 2.5 LİRA DA ASGARİ ÜCRET DESTEĞİ
Meclis Genel Kuruldan geçen yasa tasarısı ile işverenlere asgari ücret desteği de netleşti. İşçi sayısına bakılmaksızın işverenlere, günlük 2.5 lira, aylık da 75 lira asgari ücret desteği verilecek.
İşverenler, 2019 yılında, prime esas günlük kazancı 128 liranın altında çalıştırdığı kişi sayısı kadar bu yıl da aynı sayıdaki işçiler için destek alacak.
Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesine tabi özel sektör işverenlerine ait işyerleri için prime esas günlük 256 lira olarak esas alınacak.
