GÜNEY SIĞIRI

Bugün yine hayvancılıkla ilgili bir bilgilendirme yapacağım. Ama bugünkü konum farklı biraz. İçinde biraz tarih, biraz duygusallık, biraz sitem dolu belki. Diyebilirsiniz ki, hayvancılıkta duygusallık olur mu, ne tarihi ne sitemi. Evet hepsi var. Aslında yıllardır değişik mecralarda anlatmaya çalıştım. Dile getirdim. Belki nefesim belki gücüm yetmedi. Ama anlatınca sizlerde eminim ki şaşıracaksınız. Elimizde nasıl bir milli değerin olduğunu birazda olsa anlayacaksınız.
Anlatacağım Öykünün kahramanı, ta ki 1950’lerde İsrail Devleti ile aramızda bile mesele olmuş, Kore Savaşında bile gündem olmuş, maalesef ki sonrasında göç edip gitmiştir.
Evet bugünkü kahramanımız;
GÜNEY ANADOLU KIRMIZISI: (KİLİS SIĞIRI) (GAK)
GAK sığırı gerek fiziksel özellikleriyle, gerek genotip yapısıyla, ülkemizdeki yerli sığırlar arasında hem et, hem de süt verimi açısından en önde gelen ırktır diyebiliriz. Şu anda özellikle Doğu Akdeniz havzasında yaygınlaşmıştır. Adana, Hatay, Şanlıurfa hattında kendine yer edinmiş ve benimsenmiştir. Özellikle Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nün çalışma ve gayretleriyle korunmaya alınmıştır.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nca, diğer yerli ırklarımız olan” yerli kara, Doğu Anadolu Kırmızısı, Boz sığır, Zavot, Güney Anadolu Kırmızısı ve Yerli Güney Sarısı” isimli sığır ırklarının yok olmaması için ilgili enstitülerle çalışmalar yapılmaktadır. Dileğimiz bu çalışmaların daha da geliştirilerek diğer bölgelere de GAK ırkının yaygınlaştırılmasıdır.
Çünkü GAK sığırları, dünyadaki bir çok sığır ırklarından iklim ve çevre koşullarına daha dayanıklı bir ırktır. Uzun mesafelere dayanıklı, ayak yapısı çok güçlü, kan parazitleri hastalıklarına dayanıklı dünyadaki tek ırktır. 1950’lerde İsrail hükümet yetkilileri, Türkiye’den bu ırkları satın almak istemişler, fakat halkımızın da karşı çıkmasıyla önlenmiştir. Fakat ne yazık ki Kore Savaşı sırasında Kore’deki askerlerimizin hastalıklarını bahane eden İsrail, hastalığın tedavisi için sadece GAK sığırlarının kanlarından çıkarılan serumların iyileştirdiğini bahane ederek, binlerce bu ırkımızdan sığırlarımızı gemilerle İsrail’e götürmüşlerdir. Şu anda İsrail’de bulunan İsrail alası dediğimiz, dünyanın en yüksek verimli ırklarından biridir ki, geninin bizden giden GAK sığır ırklarımızdan olduğu söylenmektedir. GAK sığırlarının korunması ve geliştirilmesi için çalışmalar yapan yetkililerin beyanlarına göre süt verimi olarak yaptıkları gözlemlerde Anadolu’nun değişik yerlerinde günlük 30-35 litrelere kadar süt verdikleri ifade edilmektedir. GAK sığırının bir diğer önemli özelliği de çok az bir yemle bile hayatını devam ettirebilmektedir. Ayrıca et randımanı konusunda da çok iyidir. Canlı 600-650 kg’a ulaşabildiği gibi, randıman olarak ta % 53-57 arasında bir verim verebilmektedir.

Daha ucuz girdilerle yetiştirilmesi mümkün olan bu ırklar kendi bölgesinde uzun süredir yaşadığı ve adapte olduğu için bir sosyal politika olarak küçük çiftçi aileler arasında yaygınlaştırılabilir, ailelerin ekonomik durumunda iyileşme sağlanabilir.
Kırsal Kalkınma için daha önceki yazılarımda bahsettiğim Jersey ırklarımız gibi bu ırkta bir kalkınma modeli olarak değerlendirilebilir.
Verim Özellikleri:
Canlı ağırlık: Erkek: 610 kg ; Dişi: 381 – 482 kg
Cidago yüksekliği: Erkek: 130 – 157 cm ; Dişi: 116 – 155 cm
Laktasyon süresi: 101 – 482 gün
Süt verimi: 1875 – 4675 Lt/Laktasyon
Süt yağı: % 2 – 4,6
Doğum ağırlığı: Erkek: 18.5 – 35 kg ; Dişi: 16 – 27.5 kg

Değerli okurlar;
Bizim sosyal ve kültürel anlamda tarihimizle yaşattığımız değerlerimiz vardır. Ülkeler ve devletler bu değerler üzerine kurulur ve yaşatılır. Değerlerde araştırıldıkça, okundukça gün yüzüne çıkar. Siz tarihsel değerlere sahip çıkamazsanız, maalesef ki, demokrasi ağınız zayıflar. Yeni değerler üretemezsiniz. Bu sefer dışa bağımlı hale gelirsiniz. Bu tarımda da böyledir, hayvancılıkta da. Biz koca Cumhuriyeti bu değerlerle kurduk. Cephede bu topraklardan aldığımız mahsullerle savaştık. Bizim tarihimizde 35-40 yıl öncesine kadar, yaylalarımız vardı, köylerimiz vardı. Benim çocukluğum yaylalarda geçti. Her kapıda yerli koyunlarımız, her ocakta bir çift kağnımızı çeken öküzümüz vardı.
Kalkınmak adına bu milli değerleri daha da araştırmalıyız. Kalkınma adına bu değerleri korumak ve kollamak zorundayız.
‘’UNUTMAYIN BU TOPRAKLARDA HER ŞEY VAR’’

Hakan Temur