‘KOOPERATİFLEŞME ŞART!..’

Samsun‘da Belediye Başkanı Av. Cemil Deveci öncülüğünde kırsal kalkınma alanında önemli çalışmaların yapıldığı Atakum İlçesi’nde Türkiye’nin önde gelen uzmanları ‘Dünya Gıda Krizini Konuşurken Ülkemizde Tarımsal Yeterlilik ve Kooperatifleşmenin Önemi’ başlıklı panelde buluştu.

ÇEVRE İLLERDEN BELEDİYE BAŞKANLARI
Atakum Belediyesi ile TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Samsun Şubesi işbirliği ile Tarımsal Öğretimin 177’inci Yıl Dönümü etkinlikleri kapsamında gerçekleştirilen panelde tarımsal ve ekonomik kalkınmada kooperatifleşmenin önemi anlatıldı. Hasan Ali Yücel Gençlik, Bilim ve Sanat Merkezi’nde gerçekleştirilen panele Atakum Belediye Başkanı Av. Cemil Deveci, Merzifon Belediye Başkanı Alp Kargı, Mecitözü Belediye Başkanı Veli Aylar, Zile Belediye Başkanı Şükrü Sargın, OMÜ Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Muharrem Özcan, Samsun Büyükşehir Belediyesi Tarımsal Hizmetler Daire Başkanı Ali Korkmaz, Tarım İl Müdürü İbrahim Sağlam, CHP Samsun İl Başkanı Fatih Türkel, CHP İlkadım İlçe Başkanı Metin Telatar, Saadet Partisi Atakum İlçe Başkanı Muhittin Sadan, Ziraat Odaları il ve ilçe temsilcileri, öğretim üyeleri ve çok sayıda vatandaş katıldı.

TARIMDA BAŞARININ ARKASINDA
KOOPERATİFLEŞME VAR

‘Programın açılış konuşmasını yapan Atakum Belediye Başkanı Av. Cemil Deveci, “Cumhuriyet’in kurucusu Mustafa Kemal Atatürk ‘Milli ekonominin temeli tarımdır’ demiştir. Bu cümlenin anlamını şimdi daha iyi anlıyoruz. Sağlıklı beslenmeye ulaşılamadığında, tarımın ne kadar önemli olduğunu yaşanılan pandemi sürecinde bütün dünya fark etti. Yıllardır söylediğim gibi eğer tarımda başarı varsa bunun altında da tarım kooperatifleri vardır.Tarımla kalkınma olmadan milli ekonominin kurulamayacağını, sanayileşmenin olamayacağını ve zenginleşmiş topluma ulaşamayacağımızın kanıtlarını bugün burada dinleyeceğiz” dedi.

‘TARIM ÜRÜNLERİNİ İTHAL EDER DURUMA GELDİK’
Ziraat Mühendisleri Odası Samsun Şube Başkanı Havva Yurdunuseven Bayzat, tarımda uygulanan politikaları değerlendirdiği konuşmasında, “10 Ocak 1846 yılında İstanbul Yeşilköy’de Ayamama Ziraat Mektebi’nde başlayan süreçte tarımsal eğitim gören binlerce mühendis ve teknisyen ülke tarımına hizmet etmiştir. Cumhuriyet ile sektör haline gelen tarım akılcı yatırımlarla doğru politikalarla ülkeyi besleyen bir konuma yükselmiştir.
1980 sonrası uygulanan politikalarla tarım sektöründe çöküş başlamış. Artan ülke nüfusunun beslenebilmesi için dışarıdan tarım ürünleri ithal eder duruma gelinmiştir. Daha da önemlisi tarımın ana kaynağı olan topraklarımızı koruyamaz duruma gelmiş olmamızdır. 2005 yılında çıkarılan Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu da maalesef çare olmamıştır” diye konuştu.

CHP’Lİ GÜNAYDIN: YILDA 4 MİLYAR DOLAR AÇIK
Ziraat Yüksek Mühendisi Eylem Oktay Aktaş’ın moderatörlüğünde gerçekleştirilen panelde katılımcılara önemli bilgiler veren Avukat, İktisatçı ve CHP PM Üyesi Doç Dr. Gökhan Günaydın ise, “Cumhuriyet’in tarım politikasının 4 ayağı vardır. Bunlardan birincisi olan toprak reformunu Atatürk, İnönü ve dönemin İçişleri Bakanı Başkanı Şükrü Kaya meclis konuşmalarında defalarca dile getirmişlerdir. İkinci olarak köylüye babadan kalma yöntemlerin yerine modern tarım tekniklerini de öğretmek için Atatürk Orman Çiftliği ve sonradan Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü’ne (TİGEM) dönüştürülen zirai kombinalar tesis edilmiştir. Örgütlenme, birlik ve kooperatifleşme yoksa üretici hakkına sahip çıkamaz. Bu bağlamda Cumhuriyet, kooperatifleşmeyi de gerçekleştirerek üçüncü önemli tarım adımını ortaya koymuştur. Dördüncüsü de köy enstitüleridir. Bu dört ayaktan bugün geriye ne kaldı? Hiçbir şey. Biz bugün yılda 10 milyar dolarlık tarımsal hammadde ithalatı yapıyoruz. 6 milyar dolarlık tarımsal hammaddenin de ihracatını yapıyoruz. Buna göre tarımsal ham madde dış ticaretinde yılda 4 milyar dolar açık veriyoruz.Türkiye yılda 10 milyon ton buğday, 3,5 milyon ton soya, 1 milyon tona yakın da pamuk ithal ediyor” dedi.

BÜYÜKŞEHİR YASASI ARAZİLERİ YOK ETTİ
Ziraat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Baki Remzi Suiçmez ise konuşmasında Atatürk döneminde uygulanan tüketici ve üreticiye yönelik kooperatifçilik anlayışının yerinin günümüzde çok dağınık ve parçalı kooperatifçilik modeline bıraktığını belirtti. Başkan Suiçmez, tarım alanlarının amaç dışı kullanımına da değinerek şöyle konuştu:

“Gıda krizleri ve kooperatifleri konuşurken Büyükşehir Yasası’nı da konuşmak gerekiyor. Büyükşehir Yasası ile Samsun’da köylü kalmadı dedik. Şu anda hepiniz mahallelisiniz. Köylünün olmadığı bir yerde tarımı ne kadar konuşabiliriz. Bafra ve Çarşamba Ovası’nda olduğu gibi tarım arazileri amaç dışı kullanım nedeniyle sürekli azalıyor. Biyokütle santraline, lojistik köye karşı açıp kazandığımız davalara rağmen o projeler hukuka karşı devam ediyor. Biz geçen hafta Türbe Köyü’ndeydik. Ziraat Mühendisi meyve sebze hali kurulmasına karşı çıkmaz; aksine orada üretilecek ürünlerin meyve sebze halinde değerlendirilmesini hem Samsun’a hem Türkiye’nin değişik yerlerine gitmesini savunur. Meyve sebze hali kurmak için mutlak tarım alanlarını amacı dışında kullanmak yanlış bir uygulamadır.”

ATAK’TA ÖRNEK OLMANIN MUTLULUĞU
Atakum’da yürüttükleri kooperatif çalışmaları hakkında bilgi veren Atakum Kadın Girişimi, Üretim ve İşletme Kooperatifi (ATAK) Kurucu Üyesi Avukat ve Sosyolog Gülay Deveci ise, “Haziran 2021’de kurulmuş bir kadın kooperatifiyiz. İnsanların evlerinden çıkmaya korktuğu bir zamanda biz kooperatif kurduk. Dayanışmanın ve kooperatifleşmenin önemini pandemide daha iyi anladık. Bu anlamda örnek olmaktan ve yol göstermekten çok mutluyuz. Kadın kooperatifleri arasındaki dayanışma ve kadın ekosistemi bizim için çok önemli” dedi.

Nisanur ÖZYURT