TATLI HASTALIK: DİYABET

Diyabete (şeker hastalığına)  karşı küresel birlikteliği ve farkındalığı arttırmak için çok önemli bir gün olan 14 Kasım (yarın) Dünya Diyabet Günü tüm dünyaya yayılmış destekçileriyle en büyük farkındalık etkinliğidir.Sağlığımızda ciddi olumsuzluklara neden olan bu hastalığa karşı duyarlı olabilmeli ve gerekli tedbirleri almalıyız.Nedir bu hastalık? Vücuda etkileri nelerdir? Alınacak  tedbirler nelerdir? Nasıl beslenmeliyim?

2 bin yıldan beri bir sağlık sorunu olan şeker hastalığı(diyabet), pankreas organımızdan salgılanan ve kan şekerini düzenleyen insülin hormonunun tamamen veya kısmen yetersizliği veya eksikliği sonucu meydana gelen bir hastalıktır. Sağlıklı bir vücutta, besin alındığında kanda glikoz düzeyi yükselir.Glikoz düzeyi yükseldiği zaman; birkaç dakika içerisinde insülin salgılanır ve vücuda salınan insülin, protein karbonhidrat yağ metabolizmasını düzenler;yani insülin, şekeri vücutta kullandırır. Şeker hastalarında ise yetersiz insülin seviyesinden ötürü,şeker kullanılamaz ve kanda yükselir.Yaşam boyu süren bir hastalık olan diyabet,önemli bir sağlık sorunudur.Bu nedenle tedavisi çok büyük önem taşımaktadır.Tedavi edilmezse, vücutta tüm damarları ve sinirleri tutarak en başta kalp-damar hastalıklarına, hipertansiyona ve kronik böbrek hastalıklarına zemin hazırlar.Diyabet,Avrupa’da 1 numaralı körlük sebebidir. Bacağı kesinlenlerin yarısı diyabetlidir…Kötü örnekleri daha da uzatmak mümkündür, bu yüzden hastalık tanısı konulmadan tedbir almak önemlidir.

Şeker Hastası Olduğumu Nasıl Anlarım?

Genel olarak kendimizde sezinleyebileceğimiz klinik bulgular içinde, ağız kuruluğu en çok görülendir.Ağız kuruluğu görülmesinin sebebi de idrarla birlikte su çıkışının artmasıdır.Vücudun su kaybına karşı uyarılan susuzluk merkezi de su içmeyi arttırır ve ağız kuruluğu görülür.Açlık hissinde artma,çok yeme isteği bulgular arasındadır.Yorgunluk,cilt yaralarında geç iyileşme, bulanık görme,el ve ayaklarda karıncalanma gibi belirtiler de görülebilir.

Şeker Hastalığı Tedavisi

Hastalığın ilk aşamalarında ve sürecinde beslenme tedavisi çok büyük önem taşımaktadır.Yaptırılan kan tahlilinde 100-125 mg arasında çıkan kan şekeri hastalığın ilk aşaması yani prediyabet dönemidir ve bu süreçte ilaç/insülin tedavisine başlanmadan tıbbi beslenme tedavisi ile hastalık oluşmadan önlenebilir.Kan şekerinin 126 mg’ın üzerinde çıkması ile dikkat edilmesi gereken 3 nokta vardır: diyetisyen desteği ile sağlıklı beslenmek, kilo fazlalığı olsun olmasın egzersiz yapmak, zamanında ve doktor kontrolünde ilaç/ insülin tedavisine başlamak.Hedefimiz; hastalık tanısı konulmadan diyabete uyumlu beslenme alışkanlıklarını hayatımıza oturtmak ve beklenen yaşam süresini uzatarak kaliteli yaşayabilmektir.Diyetisyen bir hocam, şeker hastası olan danışanlarına “Allah size hastalığın da en tatlısını vermiş” derdi.Çünkü bu hastalık sağlıklı yaşamı seçmek için kişiye sunulan bir fırsattır.

Tıbbi Beslenme Tedavisi Nasıldır?

Diyabetin tıbbi beslenme tedavisinde karbonhidratın türü ve miktarı önemlidir.Bir monosakkarit olan fruktozun doğal olarak yani meyve ve sebzeyle vücuda alınması önerilmektedir.Karbonhidrat içeriğinin yanı sıra diyetin posa içeriği de büyük önem  taşımaktadır.Yüksek posalı diyetin insülin ve kan glikozu üzerine yararlı etkileri olduğu çalışmalarla gösterilmiştir.Posa kaynaklarına sebze,meyve,tam buğday ekmek,tahıllar ve kurubaklagilleri örnektir.Vücuda alınan yağ oranı da önemlidir, omega -3 kaynağı olan balık haftada 2-3 kez tüketilmelidir.Beslenmede öğün sayısı arttırılarak,az az sık sık yemek olumlu etki gösterir.Önemli olan bir diğer nokta düşük glisemik indeksli besinler tüketmektir.Yiyecekler  kan şekerini arttırma durumuna göre düşük glisemik indeksli,orta glisemik indeksli, yüksek glisemik indeksli olarak sınıflandırılmışlardır.Şeker hastalarının düşük glisemik indeksli olan elma,muz,kayısı,greyfurt gibi meyveler, tam un, tam tahıllı ekmek, sebzeler ve kurubaklagileri tüketmesini öneriyoruz ve günlük alınması gereken enerjiyi öğünlere dengeli bir şekilde paylaştırarak sağlıklı beslenme programı hazırlıyoruz.Etkin bir tedavi için diyetisyeniniz ve doktorunuza başvurunuz değerli okurlarım, unutmayınız ki sağlık herşeydir.

İyi beslen,iyi yaşa…