Usta’dan ‘kamuda tasarruf’ açıklaması!

Sözlerine tasarrufun ödemini vurgulayarak başlayan Usta; “ İktisadi konuları tartışırken sürekli diyoruz ki: biz Türkiye ekonomisi olarak kaynak açığı veren, finansman açığı veren ve dış kaynağa bağımlı olan bir ekonomiyiz. Pekidış kaynak bağımlılığının ölçütü nedir? Cari açık yani her yıl ekonominin dışarıdan kullandığı kaynak ne kadardır? Dediğimizde net rakam olarak dışarıdan kullandığımız kaynak cari açık miktarı kadardır. Bu yıl için cari açığın yaklaşık 40 milyar dolar civarında olması bekleniyor, geçmiş yıllarda bunun 70 milyar dolara kadar çıktığı dönemler oldu ama biraz büyümenin düşmesi, biraz petrol fiyatlarındaki düşüşle, bunların etkisiyle cari açık şu anda 40 milyar dolarlar civarında. Ak Partinin iktidarda olduğu on dört yılda, 2003-2016 döneminde bizim yurt dışından bu şekilde kullandığımız net kaynak yani cari açık toplamı tam 500 milyar dolar, on dört yılda, bu yılı da sayarsak bu 540 milyar dolara çıkacak. Bakın, bu her yıl döndürmemiz gereken paraların toplamı değil, onun yıllık miktarı 200 milyar dolar civarında. Mesela önümüzdeki bir yıl içerisinde 205 milyar dolar finanse edeceğiz, yurt dışından 205 milyar dolar para bulacağız, borçlarımızı ödeyeceğiz.” dedi.

TASARRUFLARI ARTIRMAK İÇİN, YA GELİRİ ARTIRACAKSINIZ YA DA TÜKETİMİNİZİ KISACAKSINIZ

Cari açığın, tasarruf-yatırım farkı olduğunu vurgulayan Usta sözlerine devamla; “Peki, tasarruf ne? Gelirimiz var, gelirimizin bir kısmını tüketiyoruz, transfer ediyoruz, harcıyoruz, ondan sonra kalanına tasarruf diyoruz. O tasarruflar karşılığında yatırım yapılıyor, tasarruf ile yatırım arasındaki fark da cari açık. 500 milyar dolar cari açık verdiğimize göre bizim ya tasarruflarımız çok düşük ya da yatırımlarımız çok yüksek; ikisinden birisi olması lazım matematiksel olarak, özdeşlik olarak. Yatırımlarımız yüksek mi diye bakıyoruz; sağ olsun TÜİK yeni milli gelir serisiyle bu işleri düzeltti, hem yatırımı hem tasarrufu yıllardır uğraşıyorduk artıramadık, TÜİK bunları 10 puan civarında artırdı millî gelire oran olarak. Bu rakamların doğru rakam olduğunu varsayarak bunların üzerinden konuşuyoruz. 2016 yılı için yatırımlarımıza baktığımızda, yatırımlarımız bize benzer ülkelerin yaklaşık 3 puan altında. Yani tasarruf, yatırım açığı, yatırımlarımız yüksek olduğu için değil, temelde tasarruflarımız düşük olduğu için oluşuyor. Nitekim, bize benzeyen ülkelerin yani gelişmekte olan ülkelerin ortalamasına baktığımızda tasarruflarımız onların 7,5 puan altında. Dolayısıyla problem, tasarrufların azlığıdır. Tasarrufları artırmak için de ya geliri artıracaksınız ya da tüketiminizi kısacaksınız. Örneğin, temel sorumlusunun kamu olduğunu varsayarak tüketim tarafında tek bir rakam vereceğim; 2011 yılında kamu tüketiminin millî gelir içerisindeki payı yüzde 13,7 iken 2016 yılında bu rakam 14,8’e çıkıyor.” dedi.

KAMU TASARRUFLARINI ARTMASI GEREKİRKEN, TÜKETİMİNİ ARTIRIYOR

Kamunun tasarruflarını artması gerekirken, tüketimini üç yılda 1,1 puan artırdığını belirten Usta; “1,1 böyle küçük gibi geliyor ama bunlar çok büyük rakamlar. Bu rakamları 1 puan aşağı indirmek için yıllarca program uygulamanız gerekiyor. Rakam olarak da söyleyelim. 2011 yılında kamu tüketimi 191 milyar TL iken 2016 yılında 387 milyar TL’ye çıkmış. Bu rakamlar orta vadeli program rakamlarıdır, devletin rakamlarıdır.” diye vurguladı.

KAMU KENDİNE ÇEKİ DÜZEN VERMELİDİR

Yapılması gereken şeyin, kamunun kendisine çekidüzen vermesi olduğunu söyleyen Usta sözlerine devamla; “Dışa olan bağımlılığımızın azaltılması açısından veya yatırımlar için ayıracağımız kaynakları artırmak açısından kamu tüketiminin azaltılması lazım, bu yönde programlar uygulanması lazım. Orta vadeli programda bunu çok fazla göremedik maalesef ama bütçe görüşmelerinde bizim de önerilerimiz bu çerçevede olacaktır” diye ekledi.